ویژگی‌های یک معلم موثر

Error in article_intro line 10
Error in article_intro line 13Error in article_intro line 13Error in article_intro line 13

آنچه معلمان موثر به درستی انجام می‌دهند

بر اساس طرحی که هیلدربراند در سال 1971 ارائه نمود، معلم‌ موثر کارهای زیر را به صورت صحیح انجام می‌دهد:

سازماندهی و وضوح

  • به روشنی توضیح می‌دهد
  • آمادگی دارد.
  • موضوعات دشوار را ساده می‌کند.
  • از کاربردها، مثال‌ها، تشبیهات، قیاس‌ها، و انواع مختلف توضیحات استفاده می‌کند تا یادگیرندگان هم موضوع مورد بحث را بفهمند، و هم بتوانند آن را به خاطر بسپارند
  • اهداف هر دوره و هر جلسه را روشن می‌کند.
  • برای موضوع تدریس، زمینه‌ای ایجاد می‌کند.

رویکرد تجزیه و تحلیل

  • بر موضوع کاملا مسلط است
  • تفاوت کاربرد تئوری‌های مختلف را برجسته می‌کند.
  • درکی از موضوع مورد بحث، گذشته‌ی آن، وضع کنونی آن، جهت گیری‌های آتی آن، مبدا و منشا ایده‌ها و مفاهیم ایجاد می‌کند.
  • واقعیات و مفاهیم موضوعات مرتبط را ارائه می‌کند.
  • بجز دیدگاه خود، دیدگاه دیگران را هم مورد بحث قرار می‌دهد.

پویایی و اشتیاق

  • انسانی پر انرژی و پویا است.
  • به نظر می‌ٰسد که از تدریس لذت می‌برد.
  • علاقه‌ی به موضوع را انتقال می‌دهد.
  • دارای اعتماد به نفس است.

تعاملات مدرس-جمع دانش آموزان

  • قادر به برانگیختن تعامل با کلاس است و می‌تواند این تعامل را جهت دهی کند و شدت آن را تنظیم نماید.
  • افکار مستقل را ترغیب می‌کند و پذیرای انتقاد است.
  • به طور موثری از بذله‌گویی و شوخ طبعی بهره می‌برد.
  • سخنران خوبی است.
  • می‌داند که آیا کلاس مبحث درس را دنبال می‌کنند یا نه و نسبت به انگیزش دانش آموزان حساس است.
  • کیفیت تدریس برایش مهم است.

تعاملات مدرس-دانش آموز

  • او را منصف می‌دانند (به ویژه در رابطه با روش های ارزیابی‌اش)
  • در نظر دانش آموزان یک منبع باارزش و در دسترس برای راهنمایی است (حتی در موضوعاتی که مستقیما به دوره‌ی تدریس ارتباطی ندارند)

اشتباهات معلم کم اثر

می‌دانیم که انجام کارهای درست در تدریس، لازم و حیاتی است،  و البته همین گزاره در مورد اجتناب از انجام اشتباهات هم صادق است. در ادامه فهرستی از ده اشتباه بزرگ معلمان که توسط ریچارد ام. فلدر و ربکا برنت تهیه شده است، ارائه می‌شود. این فهرست به ترتیب افزایش بدی‌شان مرتب شده است.

اشتباه شماره 10: وقتی که سوالی در کلاس مطرح می‌کنید، بلافاصله یک داوطلب برای پاسخگویی می‌طلبید

وقتی که این کار را انجام می‌دهید، بیشتر دانش آموزان از تماس چشمی اجتناب می‌کنند و در نهایت یا شما پاسخی از یکی از دو-سه نفری که همیشه داوطلب پاسخگویی هستند، دریافت می‌کنید و یا اینکه خودتان پاسخ پرسش خودتان را می‌دهید.

اشتباه شماره 9: بی مقدمه دانش آموزان را صدا زدن

اگر شما معمولا بدون اینکه به دانش آموزان فرصت کافی برای فکر کردن بدهید، آنان را صدا بزنید (بدون مقدمه چینی آنان را صدا بزنید) کسانی که از صدا زده شدن ترس دارند، بجای اینکه درس شما را دنبال کنند، فقط خدا خدا می‌کنند که مبادا شما آنها را صدا بزنید. بدتر از این اتفاق این است که پس از اینکه دانش آموزی را برای پاسخگویی انتخاب کردید،  بقیه نفس راحتی می‌کشند و فکر کردن به موضوع را متوقف می‌کنند.

اشتباه شماره ۸: تبدیل کلاس به نمایش پاورپوینت

زمزمه کردن نکات درسی که در اسلایدهای پاورپوینت قرار گرفته‌اند، معمولا برای همه اتلاف وقت است.

اشتباه شماره ۷: در تدریس تنوع ندارند

در یک تدریس موثر، فعالیت‌های مختلفی با هم ترکیب شده‌اند: نوشتن روی تخته، نمایش فیلم و تصویر، داستان گویی، بحث، فعالیت، تکلیف فردی، و کار گروهی (مواظب باشید که اشتباه شماره ۶ را مرتکب نشوید) هر چه کلاس‌تان متنوع‌تر باشد، احتمال اینکه کلاس شما موثرتر باشد، بیشتر است.

اشتباه شماره ۶: بدون اینکه مسئولیت افراد در گروه مشخص باشد، دانش آموزان را به کار گروهی می‌گمارند

برای آنکه کار گروهی نتیجه بخش باشد، باید یادگیری مشارکتی را پیاده کرد. این روش، روشی آموزشی است که بسیار روی آن کار شده است و هم مهارت‌های ادراکی و هم مهارت‌های بین‌فردی را به طور موثرلی رشد می‌دهد.

اشتباه شماره ۵: اهمیت و موضوعیت درس را روشن نمی‌کنند

 برای اینکه انگیزه بیشتری ایجاد کنید، دوره را با این توضیح آغاز کنید که مطالب دوره چه ارتباطی با مسائل و مشکلات مهم اجتماعی و تکنولوژیکی دارد و ارتباط آن با آنچه که شما از تجربیات، علائق، و اهداف کاری دانش آموزان خود می‌دانید، چیست. سپس هرگاه موضوع تازه‌ای مطرح می‌کنید، همین کار را تکرار کنید.

اشتباه شماره ۴: آزمون‌های خیلی طولانی

اگر می‌خواهید ارزیابی کنید که دانش آموزان شما چقدر قابلیت دارند که در حرفه‌ی خود موفق شوند، از تسلط آنها بر دانش و مهارت‌هایی که درس می‌دهید، امتحان بگیرید نه اینکه سرعت آنها را در حل مسئله بسنجید.

اشتباه شماره ۳: گرفتار تکرار شدن

همیشه چیزهایی در حال رخ دادن هستند که جرقه‌ها و فرصت‌هایی برای بهبود دوره‌های درسی ایجاد می‌کنند.  این بدان معنی نیست که شما باید هر بار که دوره‌ای را شروع می‌کنید در آن تغییرات اساسی بدهید؛ احتمالا شما نه فرصت این کار را دارید و نه نیازی به آن هست. اما اصلاحاتی وجود دارند که قابل پیاده سازی هستند و ممکن است شما هر وقت زمان کافی پیدا کردید، بخواهید آنها را اعمال کنید. چشمان خود را برای دیدن این اصلاحات باز نگه دارید.

اشتباه شماره ۲: تدریس بدون هدف یادگیری روشن

راه حل اینکه یک دوره منسجم باشد و آزمون‌ها هم منصفانه باشند، این است که اهداف آموزشی را بنویسید. منظور، نوشتن عبارات صریحی است که مشخص می‌کنند که دانش آموزان پس از آموختن آنچه که مدرس از آنان خواسته است یاد بگیرند، باید قادر به انجام چه کاری باشند. این عبارات را مبنای طراحی درس‌ها، تکالیف، و آزمون‌ها قرار دهید.

اشتباه شماره یک: برای دانش آموزان احترام قائل نیستند.

اگر به دانش آموزانتان این حس را بدهید که شما برایشان ارزشی قائل نیستید، صرف نظر از اینکه چه کار دیگری بکنید، احتمالا کلاس برای همگان تجربه‌ی بدی خواهد بود. در حالی که اگر شما حس احترام و مهم بودن را به دانش آموزان انتقال دهید، همین، بسیاری از گناهان آموزشی احتمالی شما را پنهان خواهد کرد.

بحث و گفتگو

از اینکه دیدگاه خود را به اشتراک می گذارید، سپاسگزاریم.